Een sigarenkist met een verhaal

Hoe kies je kunst voor aan de muur? Mijn huisgenoten en ik hebben een erg uiteenlopende smaak. Daarom moest het dus een compromis worden. En voor een compromis betaal ik liever niet te veel geld, want het moet ook gemakkelijk vervangbaar zijn. Met die gedachte ging ik naar het Kringloopbedrijf in Heesch. Tja, er was genoeg keus… van zelfgemaakte knutselwerkjes, pastelkatten, droefgeestige boerderijen tot huilende zigeunerjongetjes… Maar iets bijzonders? Iets wat wij allemaal wel mooi zouden vinden? Niet echt. Ik had het al bijna opgegeven toen mijn oog viel op een handbeschilderde kist, zwart met een bloemenstruik met een kitscherig 50-er jaren strikje er omheen, zo’n 50 centimeter breed en 40 centimeter hoog. Er zat een haakje aan, was het dan toch een schilderij? Op de achterkant was een stuk papier geplakt dat verraadde waartoe de kist ooit gediend had. Het was een sigarenkist van Schimmelpenninck! 20171220_113539Kortom, leuk genoeg voor die 95 centen om mee te nemen. Want sigaren = Brabant. Regio Eindhoven was tot 1900 vol van sigarenfabriekjes, waarin veel kinderen, vrouwen en mannen hun dagen doorbrachten met tabak strippen en kerven en het rollen van sigaren. Ook de fabricage van de sigarenkistjes leverde veel werkgelegenheid op, zoals je kunt lezen in mijn verhaal over Toos Mutsers. In de kist vond ik nog de originele plastic mal waar ooit kennelijk 65 sigaren in hadden gezeten. Het idee dat het “kunstwerk” ook zo maar als kluis kon dienen vond ik wel grappig. Mijn huisgenoten keurden de nieuwe aanwinst goed, dus daar hing het dan, diezelfde avond, in de woonkamer. Al starend naar het schilderij vroeg ik me af hoe oud het eigenlijk was. En wie zou het zwart geschilderd hebben en de bloemen hebben aangebracht? Was het misschien een jubileumuitgave van Schimmelpenninck? Of was het huisvlijt, aangebracht nadat de inhoud van de kist – eindelijk, want 65 sigaren! – in rook was opgegaan? Google gaf mij enige antwoorden:

  • Schimmelpenninck bestaat niet meer sinds 2001.
  • Er zijn mensen die sigarenkisten sparen.
  • Een soortgelijke grote kist is online niet te vinden, ook niet onbeschilderd.

De zwarte verflaag op de voor- en zijkanten van de kist was gelijkmatig aangebracht. Als sigarenkist 1deze van binnen netjes strak was afgewerkt, zou dat misschien een indicatie zijn of deze professioneel (bijvoorbeeld in opdracht van Schimmelpenninck) beschilderd was of door een amateur, bedacht ik me. Kist weer van de muur, mal eruit… het was inderdaad netjes strak afgewerkt, de grote vlakken aan de binnenzijde leken beplakt met linnen. Maar wat het allerleukste was: er zat een vergeeld handgeschreven briefje in!
Een boodschap uit het verleden, blijer kun je mij niet maken.

Hierbij de doos, ’t heeft lang geduurd, ik hoop dat jullie ze aardig vinden. Ik wil er niets voor hebben. Ik heb zoveel doosjes gehad dat ik wel voor een paar jaar werk heb. Veel groetjes van ons,
Jan en Annie

sigarenkist 2
In een ander handschrift was met pen onderaan het briefje geschreven: De Heer en Mevrouw van Hintum Bloem, Spaanderstraat 6, Berghem
Het briefje zag er oud uit, zou het uit de jaren vijftig of zestig stammen? De ontvanger van de doos heeft misschien de adresgegevens van Jan en Annie willen onthouden en deze daarom op het briefje genoteerd. Aangezien de schrijfster van het briefje schrijft dat zij degene is die de dozen bewerkt, en zichzelf als laatste noemt bij de ondertekening, is mijn conclusie: Annie Bloem was onze bloemenschilderes! Online informatie heeft mij het volgende opgeleverd: Annie Bloem was geboren in Berghem in 1925, overleden in 2004. Ik heb een foto van haar gevonden toen zij zo’n 25 jaar oud was.

Annie Bloem
Circa 1950. Bron: beeldbank-berghem.nl

Samen met haar man Jan van Hintum dreef zij een kledingwinkel in Berghem. Daarnaast moet zij veel tijd gestoken hebben in haar creatieve hobby. Jammer genoeg heb ik hier online niets over gevonden, terwijl ze volgens haar briefje van plan was nog heel wat dozen onder handen te nemen. Het huis in de Spaanderstraat bestaat niet meer. Ook Jan is al overleden. Aangezien het adres op het briefje geen postcode bevat moet de kist in elk geval van voor 1977 zijn.

Wat een fantastisch kunstwerk, al helemaal nu ik het verhaal ontrafeld heb. Een echte Annie Bloem! Het briefje zit nu weer op zijn oude plek in de doos, als een boodschap uit het verleden op weg naar een onbekende toekomst.

Meer lezen over bijzondere vrouwen? Hier een verhaal over de Vlaamse zotte Jeanne.

Misschien ook interessant...?

Je emailadres wordt niet getoond. Naam en email zijn verplicht